ปราสาทโดนตวล ตั้งอยู่ที่บ้านภูมิซรอล ตำบลบึงมะลู อำเภอกันทรลักษ์ จังหวัดศรีสะเกษ ริมหน้าผาสูง บนเทือกเขาพนมดงรัก ใกล้ชายแดนไทย-กัมพูชา ห่างจากตัวอำเภอกันทรลักษ์ 38 กิโลเมตร ปัจจุบันมีถนนลาดยางเข้าถึง และมีลานจอดรถบริเวณใกล้ ๆ ตัวปราสาท การเที่ยวชมสถานที่ใด ๆ ให้ได้ครบทุกอรรถรส สิ่งหนึ่งที่ไม่ควรละเลยคือ ตำนานหรือเรื่องเล่าเกี่ยวกับสถานที่นั้น ๆ เพราะจะทำให้รู้สึก “เข้าถึง” สิ่งที่กำลังรับชมอยู่ สำหรับปราสาทโดนตวลนั้นมีตำนานเล่าว่า มีสตรีสูงศักดิ์นางหนึ่งรูปร่างหน้าตาสวยงาม แต่มีลักษณะอาภัพคือ หน้าอกใหญ่จนต้องเอาสายสร้อยทองคำทำเป็นสาแหรกรองรับไว้ เมื่อกษัตริย์ขอมรู้ถึงกิตติศัพท์ จึงให้เหล่าอำมาตย์มารับนางไปเฝ้า ในระหว่างที่เดินทางนั้น ตาเล็งซึ่งเป็นคนบ้านเดียวกันกับนางนมใหญ่ได้มาตามนางกลับไป แต่เหล่าอำมาตย์ไม่ยอมจึงเกิดการต่อสู้กัน ปรากฏว่าตาเล็งถูกฆ่าตาย โดยศพถูกทิ้งไว้ในป่าบริเวณที่สร้างปราสาทโดนตวล ปราสาทโดนตวล เป็นปราสาทขอมขนาดเล็กท่ามกลางต้นไม้ใหญ่ สร้างขึ้นราวพุทธศตวรรษที่ 15-16 มีลักษณะเป็นปรางค์เดี่ยว ผังรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัส กว้าง-ยาวประมาณ 7 เมตร ย่อมุมทั้ง 4 ด้าน หันหน้าไปทางทิศตะวันออก หากสังเกตให้ดีจะเห็นว่าตัวปรางค์ก่อด้วยอิฐครึ่งหนึ่ง และก่อด้วยศิลาแลงอีกครึ่งหนึ่ง โดยก่อศิลาแลงจากฐานถึงครึ่งผนังเรือนธาตุ จากนั้นก่อขึ้นไปด้วยอิฐฝนเรียบจนถึงยอดปรางค์ บริเวณด้านหน้าประตูปรางค์มีแนวเสาหินทราย 4 ต้น สันนิษฐานว่าเป็นเสารองรับหลังคามณฑป ถัดออกมาจะมีเสาหินทรายอยู่อีก 4 ด้าน คาดว่าเป็นโคปุระ (ซุ้มประตู) นอกจากนี้ทางด้านทิศตะวันออกเฉียงใต้ของปรางค์ยังพบหินทรายเรียงต่อกันเป็นรูปผืนผ้า สันนิษฐานว่าน่าจะเป็นบรรณาลัย (วิหาร) ส่วนสระน้ำซึ่งเป็นองค์ประกอบสำคัญของปราสาท มีลักษณะเป็นคันดิน อยู่ห่างจากปราสาทประมาณ 400 เมตร สอบถามข้อมูลเพิ่มเติม โทร. 0 4451 4447
